Chỉ Thực
- Thuốc giúp tiêu hóa, chữa ngực sườn đau tức, bụng chướng khó tiêu, chữa ho, lợi tiểu, ra mồ hôi.
Tên khoa học: Citrus aurantium L. - Rutaceae
Mô tả: Dược liệu dùng là quả non, phơi khô của cây Chanh chua (Citrus aurantium L.) và một số loài Citrus khác, họ Cam (Rutaceae).
Giới thiệu: Cây nhỡ, rậm lá, có gai dài. Lá đơn mọc so le, hình bầu dục, dài 7-10cm. Hoa năm cánh trắng, thơm. Quả hình cầu, kích thước trung bình có đường kính 6-8cm, khi chín màu da cam, mặt ngoài sù sì, vỏ dày, vị đắng nhiều hạt. Cây mọc nhiều ở trong nước.
Thu hái, chế biến: Vào tháng 4-6 lúc trời khô ráo, thu nhặt các quả non rụng dưới gốc cây. Dùng quả có đường kính dưới 1cm thì để nguyên, quả có đường kính trên 1cm thì bổ đôi theo chiều ngang, khi dùng rửa sạch đất bụi, ủ mềm, xắt lát hay bào mỏng, sao giòn.
Chỉ thực sao cám: Cho cám vào chảo, đun đến khi bốc khói. Cho Chỉ thực đã thái lát vào, sao đến khi bề mặt thuốc chuyển sang màu vàng hay thẫm đều. Lấy ra loại bỏ cám và để nguội. Dùng 1 kg cám cho 10 kg dược liệu.
Mô tả dược liệu: Vỏ ngoài lát thái có màu lục đen hay nâu thẫm, vỏ giữa có màu trắng hơi vàng hay nâu hơi vàng, có 1- 2 hàng túi tinh dầu ở phần ngoài, vỏ trong và tép màu nâu.
Tính vị: Vị đắng, cay, tính hơi hàn
Quy kinh: Vào kinh tỳ, vị, đại trường
Thành phần hoá học: Tinh dầu, flavonoid, pectin, saponin, alcaloid, acid hữu cơ.
Công năng: Phá khí tiêu tích, hoá đờm tiêu bĩ.
Công dụng: Thuốc giúp tiêu hóa, chữa ngực sườn đau tức, bụng chướng khó tiêu, chữa ho, lợi tiểu, ra mồ hôi.
Cách dùng, liều lượng: 6 - 12g mỗi ngày, dạng thuốc sắc.
Kiêng kỵ: Phụ nữ có thai không dùng; Khí suy, vị hàn không dùng.
Bảo quản: Để nơi khô ráo, tránh ẩm.
Mô tả: Dược liệu dùng là quả non, phơi khô của cây Chanh chua (Citrus aurantium L.) và một số loài Citrus khác, họ Cam (Rutaceae).
Giới thiệu: Cây nhỡ, rậm lá, có gai dài. Lá đơn mọc so le, hình bầu dục, dài 7-10cm. Hoa năm cánh trắng, thơm. Quả hình cầu, kích thước trung bình có đường kính 6-8cm, khi chín màu da cam, mặt ngoài sù sì, vỏ dày, vị đắng nhiều hạt. Cây mọc nhiều ở trong nước.
Thu hái, chế biến: Vào tháng 4-6 lúc trời khô ráo, thu nhặt các quả non rụng dưới gốc cây. Dùng quả có đường kính dưới 1cm thì để nguyên, quả có đường kính trên 1cm thì bổ đôi theo chiều ngang, khi dùng rửa sạch đất bụi, ủ mềm, xắt lát hay bào mỏng, sao giòn.
Chỉ thực sao cám: Cho cám vào chảo, đun đến khi bốc khói. Cho Chỉ thực đã thái lát vào, sao đến khi bề mặt thuốc chuyển sang màu vàng hay thẫm đều. Lấy ra loại bỏ cám và để nguội. Dùng 1 kg cám cho 10 kg dược liệu.
Mô tả dược liệu: Vỏ ngoài lát thái có màu lục đen hay nâu thẫm, vỏ giữa có màu trắng hơi vàng hay nâu hơi vàng, có 1- 2 hàng túi tinh dầu ở phần ngoài, vỏ trong và tép màu nâu.
Tính vị: Vị đắng, cay, tính hơi hàn
Quy kinh: Vào kinh tỳ, vị, đại trường
Thành phần hoá học: Tinh dầu, flavonoid, pectin, saponin, alcaloid, acid hữu cơ.
Công năng: Phá khí tiêu tích, hoá đờm tiêu bĩ.
Công dụng: Thuốc giúp tiêu hóa, chữa ngực sườn đau tức, bụng chướng khó tiêu, chữa ho, lợi tiểu, ra mồ hôi.
Cách dùng, liều lượng: 6 - 12g mỗi ngày, dạng thuốc sắc.
Kiêng kỵ: Phụ nữ có thai không dùng; Khí suy, vị hàn không dùng.
Bảo quản: Để nơi khô ráo, tránh ẩm.
